دکتر مجتبی مقصودی: در شرایط کنونی کشور "گفتمان دوستی" می تواند فضای کشور را تلطیف کند، همه نیروهای سیاسی ـ اجتماعی را گرد هم آورد و حول یک برنامه فراگیر و چترگونه سازماندهی و ضمن مسئولیت پذیری، نسل سوم مطالبات سیاسی ـ اجتماعی را پاسخگویی و راهبری می کند.

دبیر علمی همایش در رابطه با گفتمان دوستی این گونه  ادامه داد که  این گفتمان در چنین آشوب و کارزاری مدعی بازسازی نظمی انسانی بر پایه مکتب رحمان و رحیم است. گفتمانی که درب خود را به روی همه¬ی انسان¬ها و گروه¬های اجتماعی گشوده و به هیچ بهانه¬ای بسته نمی¬دارد. دشمنی را رسم مروت، مردم¬داری و سیاست¬ورزی آینده اندیشانه نمی داند. به آرامش و آسایش و رفاه مردمان سرزمین خویش و جهان دلبسته و چشم دوخته است و همه چیز  را برای همگان می خواهد و ادبار و فقر را برای هیچ انسانی، گروهی، دسته ای و ملتی نمی خواهد، حتی برای دشمنان خود!

وی در ادامه افزود: که در نیمه¬ی دوم از دهه چهارم انقلاب اسلامی ، سیاست ورزی ایرانی در دایره مملکت داری، پس از تجربه چهار گفتمان سیاسی یعنی؛ گفتمان انقلابی، گفتمان سازندگی، گفتمان اصلاحی و گفتمان اصول گرای عدالت محور جای خالی چه گفتمانی را احساس می کند و جامعه ایرانی را نه تنها مهیای آن، بلکه نیازمند و تشنه آن می¬داند ؟ گفتمانی که بتواند فضای کشور را تلطیف کند، همه نیروهای سیاسی ـ اجتماعی را گرد هم آورد و حول یک برنامه فراگیر و چترگونه سازماندهی کند و ضمن مسئولیت پذیری، نسل سوم مطالبات سیاسی ـ اجتماعی را پاسخگویی و راهبری می کند ؟

دکتر سید حسین سیف زاده: برای حاکمیت دوستی بر عرصه های زندگی ضروری است که به یک مصالحه¬ی مشفقانه برسیم و به دنبال تحلیل زیستی مشفقانه باشیم.

بعد از سخنرانی دبیر علمی همایش؛ دکتر حسین سیف¬زاده سخنران کلیدی همایش سخترانی خود را با موضوع " واشکافی و تبارشناسی دوستی، نیاز ایران به زیستار های دوستانه " انجام داد.این استاد بازنشسته روابط بین الملل دانشگاه تهران پژوهش خود را با واشکافی روایت¬های شعری ایران از ابتدا تا کنون انجام  داده بود. وی با آوردن نمونه هایی از قابوسنامه، ابوالفضل بیهقی، فردوسی، واشکافی روایتهای شعری قرن پنجم وششم، سعدی، حافظ و جریان شعری دوران معاصر مثل بهار، فروغ، ابوالقاسم حالت تلاش کرد که نشان دهد مفهوم دوستی تا چه حد در ادبیات ما ریشه¬دار است و تا چه اندازه مورد توجه شاعران ما قرار گرفته است.  نگارنده¬ی کتاب " مبانی علم سیاست در نظم نوین حقوق بشری " ریشه¬ی نگاه زیستاری در ایران را از اهورا¬مزدا دانست. وی رسوبات ذهنی را به دو دسته تقسیم کرد. دسته¬ی اول را نگاه طبیعی تشکیل می¬دهد که در نتیجه¬ی آن انسان شرطی می¬شود و نگاه دوم را نگاه غریزی ذکر کرد که به دنبال آن حب و بغض در انسانها شکل می گیرد و بنیاد گرایی را حب و بغضی کردن سیاست دانست.

مدرس رشته علوم سیاسی و روابط بین الملل در کالج مونتگمری- راکویل آمریکا از میان گفتمان‌های که انسانیت در آن حاکم است به گفتمان حقوق بشر روایت عرفانی یعنی جهان‌وطنی و صلح مشفقانه اشاره کرد و در ادامه اظهار داشت: باید از نگاه یونان‌زدگی‌،شرق‌زدگی و غرب‌زدگی خارج شده و به سمت جهان وطنی حرکت کنیم و در این راستا زیستاری نشویم و در راه تحقق صلح مشفقانه تلاش کنیم. وی راه اینکه دوستی بر عرصه های زندگی ما حاکم شود را در این دانست که تلاشمان بر این باشد که به یک مصالحه¬ی مشفقانه برسیم و به دنبال تحلیل زیستی مشفقانه باشیم.

پس از صحبت های پرفسور  سیف زاده از مجموعه مقالات " وضعیت پژوهش در علوم سیاسی و روابط بین الملل " به عنوان محصول سومین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران که به اهتمام دکتر محمد شیرخانی و دکتر ماندانا تیشه‌یار تدوین شده است با حضور هیات مدیره انجمن  و با تشویق حضار رونمایی شد.

دکتر قاسم افتخاری: در پژوهش خود تلاش کرده ام که نشان دهم اهمیت پیشرفت تکنولوژی، به ویژه تکنولوژی ارتباطات یا به طور خلاصه جهانی شدن تا چه اندازه توانسته است، با برقراری ارتباط همکنشی میان انسان¬ها در همه زمینه¬ها در سراسر جهان بهای فرسایش روزافزون اقتدار زورگویانه دولت ها، شرایط لازم برای فرارفتن از همبستگی¬های تنگ نظرانه های ملی مذهبی و قومی را فر آورده است.

نشست اول همایش با محور مطالعات نظری و اندیشه ای با سخنرانی دکتر قاسم افتخاری با عنوان " دوستی و دموکراسی آینده ؟ " آغاز شد.  دکتر قاسم افتخاری استاد بازنشسته روابط بین الملل دانشگاه تهران سخنرانی خود را با این پرسش آغاز کرد که؛ اهمیت پیشرفت تکنولوژی، به ویژه تکنولوژی ارتباطات یا به طور خلاصه جهانی شدن تا چه اندازه توانسته است، با برقراری ارتباط همکنشی میان انسان¬ها در همه زمینه¬ها در سراسر جهان، به بهای فرسایش روزافزون اقتدار زورگویانه دولت¬ها، شرایط لازم برای فرارفتن از همبستگی¬های تنگ نظرانه های ملی، مذهبی و قومی را فراهم آورد  و رویای دستیابی به همکنش دوستانه انسان-ها، به عنوان شهروندان برابر جهانی به واقعیت نزدیک تر کند؟

وی در ادامه جامعه¬ی پیشنهادی ارسطو را جامعه¬ای عنوان کرد که  برپایه  دوستی سامان یافته باشد، نه بر اساس قوانین الزام آوری که بنا گزیر ریشه اخلاق را می-خشکاند. این جامعه اخلاق بنیاد جامعه¬ای است که دریدا آن را دموکراسی آینده می نامد و اضافه می¬کند اخلاق متعارف احترام به فردیت انسان و نقض این فردیت در جامعه از طریق نادیده گرفتن تفاوت انسان¬ها و با نشان دادن همه آنها به طور یکسان با اعداد و ارقام به منظور برنامه ریزی یا وضع قوانین مورد نیاز سامانه اجتماعی در چهارچوب هیچ مفهومی از دموکراسی سنتی قابل حل نیست. استاد روش شناسی دانشگاه تهران اینگونه بیان داشت که در پژوهش خود تلاش کرده است که نشان دهد اهمیت پیشرفت تکنولوژی، به ویژه تکنولوژی ارتباطات یا به طور خلاصه جهانی شدن تا چه اندازه توانسته است، با برقراری ارتباط همکنشی میان انسان¬ها در همه زمینه¬ها در سراسر جهان بهای فرسایش روزافزون اقتدار زورگویانه دولت ها، شرایط لازم برای فرارفتن از همبستگی¬های تنگ نظرانه های ملی مذهبی و قومی را فر آورده و رویای دستیابی به همکنش دوستانه انسان ها، به عنوان شهروندان برابر جهانی به واقعیت نزدیک¬تر کرده است؛ رویارویی که از زمان رواقیون در یونان بوستان تا کانت و دریدا در عصر کنونی پیروانی داشته است.

دکتر محمد جوادغلامرضا  کاشی: جامعه، موازنه میان جماعت¬های دوستی است که هر یک بر هنجارمندی های اخلاقی ویژه خود استوارند.

نشست اول با صحبت¬های دکتر محمد جواد غلامرضا کاشی از دانشگاه علامه طباطبایی ادامه پیدا کرد. دکتر کاشی در ابتدا موضوع نقد مقاله¬ی خود را تکیه سیاست بر دوستی فضیلت محور از نوع ارسطویی عنوان کرد. وی تکیه سیاست بر الگوی آرمانی از دوستی را از موانع فهم همزیستی مدنی دانست. وی الگوی مذکور در عرصه سیاست را منشا خشونت عنوان کرد  تا دوستی جمعی.

نویسنده کتاب "جادوی گفتار" با تکیه بر دو روایت دریدایی از سیاست و دوستی، و روایت جماعت گرایان لیبرال قرن بیستمی از ارسطو، بر این نظر پای فشرد که جامعه موازنه میان جماعت¬های دوستی است که هر یک بر هنجارمندی های اخلاقی ویژه خود استوارند. وی در ادامه این چنین خاطرنشان ساخت که از نسبت میان دوستی و سیاست با الگوی ارزش های اخلاقی چندگانه انگار و پلورالیستی در مقاله ی خود دفاع کرده است و آن را برای همزیستی مدنی مناسب تر از الگوهای بدیل دانست.

دکتر رضا اکبری نوری: در اندیشه¬ی خواجه نظام الملک، سیطره دو مولفه مصلحت و حق باطل که هر دو در خدمت پایداری نظام سیاسی قرار دارند باعث گردیده است تا سیاست بر دوستی غلبه یابد و شاهد تاثیرگذاری دوستی در سیاست نباشیم.

عنوان  " سیاست در دوستی یا دوستی در سیاست " موضوعی بود که دکتر رضا اکبری نوری در رابطه با آن سخن گفت. وی اینگونه آغاز کرد که در مقاله-ی خود تلاش کرده است تا با اتکا به بحث نظری از این دست که چه مناسباتی می تواند بین دوستی، حکمرانی برقرار باشد که در اندیشه خواجه نظام الملک، دوستی از چه جایگاهی برخوردار است و کدام یک از دو دیگری را تحت تاثیر قرار می دهد. عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب مفروض مقاله¬ی خود را این چنین عنوان کرد که در اندیشه¬ی خواجه نظام الملک، سیطره دو مولفه مصلحت و حق باطل که هر دو در خدمت پایداری نظام سیاسی قرار دارند باعث گردیده است تا سیاست بر دوستی غلبه یابد و شاهد تاثیرگذاری دوستی در سیاست نباشیم.

نشست دوم همایش در تالار حافظ خانه ی اندیشمندان علوم انسانی برمحور اندیشمندان و سیاست دوستی و با حضور دکتر حسین جمالی، دکترحسین اطهری و دکتر خالوزاده برگزار گردید.

دکتر حسین اطهری: در رابطه با نظر ارسطو در رابطه با حکومت مطلوب و درک حکمران خوب باید بتوانیم به چهار پرسش چه ؟ چرا ؟ چگونه ؟ و از چه ؟ به شایستگی پاسخ دهیم.

دکتر اطهری از دانشگاه فردوسی مشهد پیرامون " بنیان های فلسفی حکمرانی خوب از منظر علل چهارگانه ارسطویی" در آغاز با اشاره به این که صلح و دوستی یکی از دیرینه ترین آرزوهای بشراست، افزود: برای فهم نظر ارسطو و در رابطه با حکومت مطلوب و درک حکمران خوب باید بتوانیم به چهار پرسش چه ؟ چرا ؟ چگونه ؟ و از چه ؟ به شایستگی پاسخ دهیم. این چهار پرسش که نمایانگر چهار علت وجودی دولت هستند و تا پاسخ خوبی به این پرسش ها داده نشود حکمرانی مطلوب تعریفی نخواهد داشت. وی در ادامه این چنین گفت که در این پژوهش با استفاده از دستگاه تحلیلی ارسطو و این علل چهارگانه، اندیشه¬ی اندیشمندان دیگر را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

دکتر حسین جمالی:

دکتر حسین جمالی سخنرانی خود را با عنوان "فارماکون دوستی در سیاست و حکمرانی(دوستی؛ داروی شفابخش یا زهر مهلک در سیاست)" آغاز کرد. وی فارماکون یونانی را با دو کارکرد دوستی و دشمنی همگام دیده و به تشبیه پرداخته است. این دانشیار دانشگاه مازندران در حالیکه وجه دوستی را در جوامع دمکراتیک قابل پذیرش و استقبال می داند؛ در جوامع اقتدارگرا بهانه و فرصت استمرار استبداد، بیماری لاعلاج سرسپردگی و حاکمیت بی قانونی به بهانه دوستی ارزیابی می نماید. حال آنکه در این فضای سیاسی دوستی جز سرابی بیش نیست.

دکتر جمالی در ادامه سخنرانی خود با انتقاد از مسئولین  انجمن علوم سیاسی ایران، که در چنین دورانی سودای عشق و دوستی در سر می پرورانند و به برگزاری این همایش مبادرت می ورزند، این همایش را همایشی از سر خوش خیالی و یا خیالبافی ارزیابی نمود!

دکتر علی اشرف نظری: در نظر اشمیت نبرد نهایی کوششی است برای از بین بردن موجودیت دشمن و تحقق نهایی و منطقی سیاست. منطق این نبرد، محو دشمن است و خنثی بودن و درگیر نشدن و صرفا ناظر بی طرف خارجی بودن، دروغ و فریبی بیش نیست.

نشست سوم به صورت موازی در تالار آینه با محور " مطالعات اندیشه ای " انجام شد. دکتر علی اشرف نظری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اولین سخنران این جلسه، سخنرانی خود را با نام " منطق تفاوت گذاری و دشمنی در سیاست از دیدگاه کارل اشمیت " ارائه داشت. در آغاز در رابطه با اشمیت اظهار داشت که رویکردی واقع گرا به سیاست دارد و از آنجایی که به شدت به واقعیات سیاست توجه می¬کند در مورد امر فردی بحث می¬کند. وی غرض ورزی¬های سیاسی و دشمنی در سیاست را عارضه می¬داند. از دیدگاه اشمیت، دولت به واسطه امکان کشمکش و ستیز دائمی حکومت می کند. اشمیت ذات انسان را شرور می داند و از این نظر متاثر از رویکرد واقع گرا است. در ادامه در طرح اندیشه¬های اشمیت بیان داشت که در نظر اشمیت نبرد نهایی کوششی است برای از بین بردن موجودیت دشمن و تحقق نهایی و منطقی سیاست. منطق این نبرد، محو دشمن است و خنثی بودن و درگیر نشدن و صرفا ناظر بی طرف خارجی بودن، دروغ و فریبی بیش نیست.  دکتر نظری در پایان یادآور شد که  منطق دوستی و دشمن از دید اشمیت تبدیل به یک تهدید می شود، از این رو مدعی است جهانی بدون دشمنی است که عاری از سیاست باشد.اما اگر خشونت در سیاست رایج شود هیچ کس به مقصود نمی رسد.

دکتر سید محمد محمدی:  چگونه اخلاق سیاسی مدرن شرایط همزیستی خوب بین افراد و گروه های اجتماعی متفاوت را در بستری ملی امکان پذیر می سازد ؟

" اخلاق سیاسی مدرن و امکان ملی یک با هم بودگی بهتر " عنوانی بود که دکتر محمدی در رابطه با آن سخنرانی خود را آغاز کرد. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم تحقیقات آیت الله عاملی این نکته را بیان داشت که انسان مدرن با پذیرش حق دیگری برای داشتن اندیشه متمایز و بودنی متفاوت، خواست آزادی را به عنوان امری اخلاقی و در عین حال اجتناب ناپذیر برای یک با همبودگی بهتر و وجه مشخصه اجتماعات مدرن مبدل سازد؛ اگرچه همچنان در بسیاری از جوامع مدرن اخلاق سنتی عدم مدارای مخالفت و متفاوت، با سخت جانی تمام، به حیات خود درعرصه سیاسی ـ اجتماعی، ادامه می دهد. محمدی گفت که در پژوهش خود با تکیه برتجربه اروپا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه اخلاق سیاسی مدرن شرایط همزیستی خوب بین افراد و گروه¬های اجتماعی متفاوت را دربستری ملی امکان پذیر می¬سازد.

دکتر رضا نصیری حامد:

دکتر رضا نصیری حامد از جمله سخنرانان همایش بود که موضوع "دوستی و امر سیاسی" را به عنوان موضوع سخنرانی خود انتخاب کرد. وی دوستی را از ویژگی¬ها و خصایص انسانی و سیاست را نیز از مقولات مربوط به زندگی انسانی دانست؛ با این حال هر دو اقتضائات  شرایط خاصی دارند که ترکیب و یا به عبارتی همراهی شان را دشوار می سازد. وی در ادامه افزود که در پژوهش خود بدین مشکل پرداخته شده و مشخصا دوستی نمی تواند به شکلی تصنعی یا تجویزی به سیاست وارد شود مگر آنکه ابتدا در تعریف هویت ساز خود و دیگری تحولی اساسی به وجود آید. به عبارت دیگر اینها مفاهیمی هویت سازند و از این رو باید به گونه ای گشوده به یکدیگر باشند تا دوستی امکانپذیر گردد. چنین بازتعریفی از هویت خود و دیگری هم دوستی را از جایگاه شاعرانه و انسانی صرف که گاهی حتی غیرقابل دسترسی می شود، خارج می سازد و هم سیاست و امر سیاسی را به سطحی معقول تر و انسانی تر رهنمون می گردد و برای این منظور استفاده از آراء و تاملات مارتین بوبر و امانوئل لویناس راهگشا باشد.

دکتر الهه کولایی: تلاش برای به اجرا در آوردن شاخص های حکمرانی خوب در ایران از جمله نمونه های ناموفق این سیاست در این منطقه، برای عملیاتی سازی ایده هایی است که در بسترها و شرایط ویژه¬ای بروز و نمود یافته¬اند.

نشست بعدی در محور مطالعات منطقه ای در تالار فردوسی با حضور و سخنرانی دکتر الهه کولایی، دکترطاهره ابراهیمی فر و دکتر علی کریمی برگزار شد؛ سخنران اول این نشست دکتر الهه کولایی با موضوع " چالش¬های حکمرانی خوب در غرب آسیا با تاکید بر ایران " بود. سخنران دلیل تاکید پژوهش بر ایران را در این نکته دانست که جنس حوادث در ایران از جنس مناطق کمتر توسعه یافته است. وی " در ادامه یادآور شد که ایران یکی از مهم ترین کشورهای غرب آسیا، بی تردید از جایگاه ویژه ای در این زمینه برخوردار بوده است. تلاش برای به اجرا در آوردن شاخص های حکمرانی خوب در ایران از جمله نمونه های ناموفق این سیاست در این منطقه، برای عملیاتی سازی ایده هایی است که در بسترها و شرایط ویژه ای بروز و نمود یافته اند. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، برای پاسخ به این پرسش که اجرای موازین " حکمرانی خوب " در غرب آسیا و به ویژه در ایران، با چه چالش هایی روبه رو بوده است ؟ این چنین اظهار داشت که با مفروض قرار دادن " ضرورت ایجاد بسترهای مناسب برای شکل گیری حکمرانی خوب در این کشورها "، و پس از طرح و تحلیل زمینه های پیدایی ایده حکمرانی خوب، چالش های برآمده از شرایط عمومی توسعه نیافتگی سیاسی ـ اقتصادی این کشورها و به ویژه ایران را با روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی کرد.

دکتر علی کریمی : روند پژوهی تحولات منطقه نشان می¬دهد که تحولات ساختاری در عصر جهانی شدن، گسترش دایره آموزش و آگاهی¬های مدنی و تسری موج دموکراسی خواهی به این منطقه چشم انداز مثبت حرکت تدریجی به سوی تحقق حکمروایی خوب را نوید می دهد.

این نشست با ارائه¬ی مقاله از سوی دکتر علی کریمی و موضوع " بازدارنده¬های حکمرانی خوب در خاورمیانه و چشم انداز آینده آن" ادامه یافت. دانشیار دانشگاه مازندران در ابتدا با اشاره به شاخص های حکمروایی خوب نظیر پاسخگویی، مشارکت مدنی، شهروند مداری، امنیت پایدار، ارتقای کیفیت زندگی، توسعه جامعه مدنی، پیش¬بینی پذیری و اجماع محوری اظهار داشت که با توجه به شاخص¬های یاد شده به نظر می رسد ساختار قدرت سیاسی حکومت های خاورمیانه، فقدان کارآیی مناسب دولت، ناموزونی حجم دولت و جامعه مدنی، الگوی حکمرانی تمرکزگرا و سلسله مراتبی، ضعف قابلیت پاسخگویی، نابرابری¬های ساختاری، فقدان جریان آزاد اطلاعات، مسئولیت ناپذیری دولت¬ها، فقدان شاخص¬های دموکراسی و توسعه سیاسی از بازدارنده های مهم تحقق حکمروایی خوب است اما روند پژوهی تحولات منطقه نشان می¬دهد که تحولات ساختاری در عصر جهانی شدن، گسترش دایره آموزش و آگاهی¬های مدنی و تسری موج دموکراسی خواهی به این منطقه چشم انداز مثبت حرکت تدریجی به سوی تحقق حکمروایی خوب را نوید می دهد.

دکتر طاهره ابراهیمی فر: زنان در خاورمیانه می توانند به عنوان طلایه¬دار  صلح و دوستی نقش برجسته ای در شکل دهی به فرهنگ و نهادینه¬سازی گفتگو در خانواده و بسط آن در جامعه ایفا نمایند.

سخنرانی پایانی این نشست را دکتر طاهره ابراهیمی فر به عهده داشت. وی صحبت های خود را با عنوان " زنان طلایه داران دوستی و صلح در خاورمیانه" این چنین آغاز کرد که هیچ گاه سیاست¬های خشن مردانه این منطقه با روحیه لطیف زنانه تلطیف نشده است. و حاصل این غفلت را خشونت مداومی دانست که منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه را در نوردیده است و قطعا توجه به امور زنان در خاومیانه و سرمایه گذاری در بهبود وضعیت آنان می تواند تاثیر سریع و قابل توجهی بر دستیابی به صلح پایدار داشته باشد. وی این گونه ادامه داد که نهاد خانواده همیشه و همه جا بنیان هر اجتماعی است و بدین لحاظ زنان با خصوصیاتی چون تسامح، تحمل و همدردی می توانند معیار قدرت را از طریق دوستی و گفتمان به رویکردی انسانی تغییر دهند؛ بدین لحاظ، توجه به امور زنان در خاومیانه و سرمایه گذاری در بهبود وضعیت آنان  می تواند تاثیر سریع و قابل توجهی بر دستیابی به صلح پایدار داشته باشد.

نشست پنجم با محور مطالعات اسلامی در تالار حافظ برگزار شد.

دکتر محمد منصور نژاد:

اولین سخنران این نشست، دکتر محمد منصور نژاد بود. عنوان مقاله ایشان " نهج البلاغه، بازخوانی مفهوم حکمرانی خوب و سناریوهای آینده جهان اسلام" بود. وی سخنانش را با ذکر این نکته آغاز کرد که نهج البلاغه برای مسلمانان از جهاتی بسیار حائز اهمیت است. نهج البلاغه هم به اعتبار صاحبش، " امیرالمومنین "، در میان مسلمانان که نزدیک به یک چهارم جمعیت دنیا را در زمان حاضر تشکیل می دهند،  و هم به جهت محتوا و مضامین سیاسی اش، که مبتنی بر تجربه حکومتی جایگاه ویژه ای دارد و می تواند افق حکمرانی دینی در جهان اسلام را رغم بزند. وی در ادامه افزود که بازخوانی مفاهیم و ویژگی های حکمرانی خوب، و هم ویژگی های مطرح شده در گفتمان حکمرانی خوب، و هم ویژگی های مطرح شده در نهج البلاغه صبغه " آرمانی "  داشته و به عنوان " ایده آل تایپ "،  مسیر و غایت حکمرانی را نشان می دهد.

دکتر احمد بستانی: مفهوم دوستی در نظام فلسفه¬ی اسلامی، با مفهوم نظم کیهانی پیوستگی دارد.

سخنران دیگر این نشست  دکتر احمد بستانی، با موضوع " نسبت دوستی و شهر در دو نظام اندیشه سیاسی اسلامی و غربی " سخنانی را ایراد کرد. وی این نکته را خاطر نشان کرد که در پژوهش خود به دنبال این بوده است که بحث در باب دوستی را در دو نظام فلسفه سیاسی اسلامی و غربی مورد بررسی قرار دهد. در ادامه این چنین ذکر کرد که مفهوم دوستی در فلسفه ی غربی با مفهوم دوستی پیوند خورده است و در فلسفه ی اسلامی با مفهوم نظم کیهانی پیوستگی دارد و در چارچوب آن قابل طرح است. وی در پایان بیان داشت که مقایسه میان نتایج و لوازم دو نگرش مدنی و کیهانی به دوستی هدف اصلی پژوهش بوده است.

دکتر محمد جواد حق شناس: خواجه نصیر توانست با استحاله فکری مغول¬ها تهدید آنان را به یک فرصت تبدیل نماید.

موضوع سخنرانی دکتر حق شناس " سیاست خواجه نصیر الدین در برابر مغول ها؛ الگویی برای سیاست دوستی " بود. این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکزی هدف از این  پژوهش را بررسی نقش نخبگان سیاسی در شرایط بحرانی دانست. وی با در نظر گرفتن الگوی موردی خواجه نصیر الدین طوسی به عنوان فیلسوف، متکلم، فقیه، دانشمند، ریاضیدان و سیاستمدار برجسته ایرانی بر چگونگی عملکرد این کارگزار برجسته سیاسی به عنوان نماد و نماینده طیف نخبگان سیاسی مغلوب ایرانی در برابر مغولان، نشان داد که چگونه می توان با اتخاذ سیاست همزیستی مسالمت آمیز از میزان خسارت های ناشی از اشغال و یا تهدید نظامی یک واحد سیاسی بیگانه کاست. وی در ادامه افزود که خواجه نصیر به عنوان الگوی مورد نظر در این پژوهش توانست با استحاله فکری مغول¬ها سیاست های مورد نظر خود را با استفاده از توان نظامی به وجود آمده به سوی اضمحلال خلافت عباسیان پیش برده و از جهتی دیگر تهدید مغولان را به یک فرصت تبدیل نماید.

نشست ششم  با محور " مطالعات ایران " در تالار آینه برگزار گردید.

دکتر هادی آجیلی:

سخنرانی ابتدایی این نشست از سوی دکتر هادی آجیلی، با موضوع " جایگاه ( دوستی ) در نظام معنایی مشترک میان حکمرانی و معماری در ایران " انجام پذیرفت. عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ابتدا در رابطه بانظام معنایی نمادین در ایران این نکته را ذکر کرد که، تجسم این نظام معنایی در غالب هنر " معماری و موسیقی" و اتفاق افتاده است و هنر معماری به عنوان کامل ترین هنرها در بعد زمان و مکان که نمایندگی فرهنگی خاص، تداوم، انسجام و وحدت توده ای از ذهنیت ها را بر اساس تفکر خاص و جهان بینی آن جامعه نشان می دهد. در ادامه این چنین اظهار داشت که فرهنگ ایرانیان با سه مولفه ی معنویت (یکتاپرستی)، عدل و صلح و دوستی برجستگی می یابد و این سه مولفه در فرهنگ ایرانیان نهادینه و در قبل و بعد از اسلام دیده می شود و نظام سیاسی ایران نیز تحت تاثیر این مولفه ها بوده و بین نظام سیاسی و معماری و هنر موسیقی و ... هارمونی وجود دارد.

دکتر علی اصغر قاسمی:

"آسیب شناسی شکاف های اجتماعی و ارائه راهبردهایی برای تقویت دوستی و همبستگی در جامعه ایران" موضوع سخنرانی دکتر علی اصغر قاسمی بود. وی ضمن تاکید بر وجود عنصر دوستی در بطن و متن فرهنگ دینی و ملی، با اتکاء به یافته های پژوهش های میدانی و تحلیل ثانویه به تجزیه و تحلیل شکاف های نسلی، جنسیتی، قومی و مذهبی پرداخت. این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی کاهش شکاف های مذکور به ویژه کاهش فقر و تبعیض، افزایش مشارکت سیاسی و اجتماعی، افزایش تعاملات فرهنگی را بستر دوستی و تحکیم همبستگی در جامعه ایران ارزیابی نمود.

دکتر ماندانا تیشه یار:

دکتر ماندانا تیشه یار با موضوع " ویژگی های فرستادگان آشتی و دوستی از ایران به دیگر کشورها به روایت شاهنامه " سخنران سوم این نشست بود که در سالن مملو ازجمعیت آینه به ارائه سخنرانی پرداخت. سردبیر دو فصلنامه انگلیسی زبان سیاست بین الملل در آغاز بیان  داشت که ایرانیان بیش از آنکه دل در گرو جنگجویی و ستیز داشته باشند، خواهان برپایی دوستی بوده اند. و در بسیاری از کهن داستانها نیز به ندرت می توان ردپایی از کشورگشایی ایرانیان را دید و بیشتر جنگ ها از آن رو رخ داده اند که ایرانیان به پاسداری از مرز وبوم خود برخاسته اند. در این میان، فرستادگان آشتی و دوستی از سوی ایران به سرزمین ها و نزد پادشاهان دیگر، نقشی کلیدی در بستن پیمان های آشتی و برقراری دوستی ایفاء می کردند. وی با انتخاب اشعار مختلف و داستان های مربوط به آن ها به خوبی ویژگیهای فرستادگان را در شاهنامه ترسیم نمود. مدرس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برای فرستادگان ویژگی¬هایی چون؛ تیزهوشی، سخنوری، نیکخواهی ؛پهلوانی و دلاوری راستگویی و کاردانی ؛ جهاندیدگی، دانایی و خوش سخنی را برشمرد که ایرانیان در دوران باستان بدین گونه الگوها و شیوه هایی کارآمد در زمینه آداب و روابط با دیگر کشورها مبتنی بر دوستی و آشتی را بنیان گذاردند .

اولین نشست بعدازظهر در تالار فردوسی درمحور مطالعات جامعه شناسی با حضور دکتر مجتبی مقصودی، جعفر حق پناه، دکتر تاج الدین کرمی و دکتر ابوالفضل دلاوری به عنوان مسئول این نشست برگزار شد.

دکتر جعفر حق پناه:

دکتر جعفر حق پناه اولین سخنران این نشست بود. وی در سخنرانی خود این نکته کلیدی را مطرح ساخت که باز تعریف از امنیت به مثابه مفهوم کلیدی دانش سیاست نقش موثری بر ترجیح دوستی به جای منازعه در عرصه سیاست گذاری دارد. وی که سخنرانی خود را با عنوان " تاثیر دوستی در سیاست؛ بازنگری در مفهوم امنیت ( مطالعه موردی: سیاستگذاری قومی ) " ارائه داد؛ در رابطه با دانش سیاست به ویژه در رویکرد ایرانی آن این چنین بیان داشت که بیش از آن که وجه سیاست گذارانه و سازنده داشته باشد صبغه انتقادی و عمل گریز یافته است. در نبود این چارچوب های نظری قطعا نمی توان انتظار داشت که در سیاست عملی، دوستی و مهرورزی امکان تحقق بیابد. وی در ادامه این سوال را مطرح کرد که  " با چه تعریفی از امنیت می توان وجه دوستی سیاست ورزی را بر وجه منازعه آمیز آن رجحان بخشید؟ "

عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی این نکته را در پایان ذکر کرد که باز تعریف از امنیت به مثابه مفهوم کلیدی دانش سیاست نقش موثری بر ترجیح دوستی به جای منازعه در عرصه سیاست گذاری دارد. وی در ادامه سخنرانی تلاش نمود تا با روش کیفی، توصیفی و تحلیلی فرضیه های فوق را به جهت تاثیرگذاری برسیاست گذاری قومی و تغییر این سیاست ها از منازعه و ستیز به همگرایی و دوستی به صورت مطالعه موردی در کشورهای خاورمیانه بررسی شود.

دکتر مجتبی مقصودی: ناشکیبایی، تحمل ناپذیری و آستانه تحمل پایین به عنوان وجه غالب مناسبات سیاسی ـ اجتماعی  تمامی سطوح جامعه ایران اعم از عمودی و افقی، طولی و عرضی را رقم زده است و به صورت یک پارادایم در آمده است.

دکتر مجتبی مقصودی سخنران دیگر این نشست بود که سخنرانی خود را با عنوان " ما و مسئولیت اجتماعی و تاریخی؛ در ضرورت گفتمان دوستی در عرصه سیاست ورزی ایران " ارائه داد. وی صحبت های خود را این چنین آغاز کرد که شاید در هیچ دوره از حیات اجتماعی ـ سیاسی کشور چون امروز ضرورت کاربست سیاست دوستی به یک نیاز و الزام اجتماعی تبدیل نشده باشد. ادبیات رایج و برخی سیاست¬های اعلامی و اعمالی گویای ساده¬ای از فضای دشمنی، ستیزه و خشونت¬ورزی از سطوح خیابانی تا عرصه نخبگی و حتی در بین جناح¬های سیاسی است که در تاثیر و تاثر با وضعیت نامناسب اقتصادی؛ قهر، دوری،  دشمنی و کاهش آستانه تحمل و به عبارتی تحمل ناپذیری را به عنوان وجه غالب مناسبات سیاسی ـ اجتماعی در تمام سطوح به صورت عمودی و افقی، داخلی و خارجی رقم زده است. مقصودی این نکته را بیان داشت که سیاست دوستی بخشی از هویت کهن و فرهنگ باور ایرانی است که در شرایط کنونی دچار انزوای مفرط و فرودستی گفتمانی و شاید به عبارتی حذف شده است.

دکتر تاج الدین کرمی:

نشست مطالعات جامعه شناسی با موضوع دوستی از نگاه نسبتا متفاوتی پایان یافت. دکتر تاج الدین کرمی سخنرانی خود را با موضوع " شهرنشینی، حکمروایی شهری و توسعه فضاهای دوستی " ارائه کرد.

پژوهشگر مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در رابطه با نقش شهرها به عنوان نظام های باز و پویا، به وزن و سرمایه¬ها و جایگاه و نقشی که دارند از کارکردهای گوناگونی در مقیاس¬های محلی تا جهانی برخوردارند. به همین دلیل اثرگذاری آنها بر روابط دوستی نیز در سطوح محلی تا جهانی قابل تحلیل است.  او این نکته را بیان کرد که در پیش گرفتن راهبردهای و سیاست های فضایی با تاکید بر " جایگاه  دوستی" از سوی نظام اداره شهر، علاوه بر آن که می تواند موجب کاهش شکاف ها و نابرابری ها در شهر گردد، موجب می شود، " دوستی " که یکی از نیازهای سطوح عالی جوامع انسانی است، ارتقا یابد. به علاوه نظام سیاسی کشور و نظام اداره شهر نیز می توانند از ظرفیت های شهری و شهروندان برای توسعه روابط صلح و دوستی بین اقشار و گروه¬های مختلف اجتماعی در سطح شهر و کشور و نیز در سطح بین المللی و بین شهرهای جهان بهره ببرند.

نشست هشتم در  تالار حافظ با موضوع مطالعات منطقه ای، برگزار شد.

طه اکرمی:

" بررسی نقش اتحادیه اروپا در برقراری صلح و دوستی در منطقه بالکان در سال¬های 1913ـ1912 " عنوان سخنرانی طه اکرمی بود. وی بیان اشت که تلاش کرده است که تا با نگرشی جدید نسبت به اتحادیه اروپا تحقیق خود را انجام دهد. همچنین کوشش کرده است تا نگرش اتحادیه اروپا را به منطقه بالکان در دوره پس از جنگ سرد را به عنوان نمونه ای از شکست اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار دهد. کارشناس ارشد مطالعات بریتانیا بیان داشت که اتحادیه اروپا با در اختیار داشتن نیروی نظامی برای جلوگیری از جنگ با شکست مواجه شد. و این اتحادیه حتی نتوانست به عنوان میانجی عمل کرده و راه حلی عملی برای ایجاد صلح و دوستی در منطقه بیابد. در پایان عنوان داشت که اتحادیه اروپا در موارد متعددی بالاخص در منطقه بالکان با شکست مواجه شد و این سندی است بر عدم صحت ادعاهای آنها مبنی بر برقراری صلح و دوستی در منطقه اروپا.

دکتر بهاره سازمند:

دکتر بهاره سازمند دیگر سخنران این نشست با موضوع " الگوی دوستی در منطقه جنوب شرق آسیا چشم انداز تحقق جامعه آ سه آن 2020 " صحبت کرد. استادیار دانشگاه تهران، هدف از نگارش مقاله¬ی خود را فرآیند همگرایی در میان اعضای آسه آن با استفاده از الگوهای جامعه امنیتی دویچ و فرهنگ دوستی کانتی و پاسخ به این سوال عنوان کرد که چگونه می توان با استفاده از رویکرد سازه انگارانه شکل گیری فرهنگ دوستی در میان اعضای آسه آن را تحلیل کرد ؟ در پاسخ پرسش مطرح شده سه مبحث را مورد بررسی قرار داده است. مبحث نخست عمده فعالیت های همگرایانه صورت گرفته در نهاد منطقه ای آ سه آن؛ مبحث دوم تحلیل همگرایی با استفاده از رویکرد سازه انگاری و با تاکید برفرهنگ دوستی کانتی؛ مبحث سوم چشم انداز تحقق جامعه آسه آن.

دکتر سعید خالوزاده:

دکتر سعید خالوزاده، سخنران پایانی این نشست بودند که در رابطه با " حکمرانی، سیاست و دوستی در اتحادیه اروپایی " سخنرانی خود را ایراد داشت. این مدرس دانشگاه این چنین بیان داشت که اتحادیه اروپا با تاسیس خود برای اولین بار مفهوم شهروند اروپایی را به وجود آورد و هدف از آن، افزایش همکاری های بین دولتی در امور مالی و اقتصادی، ایجاد سیاست خارجی و امنیتی مشترک و همکاری در امور قضایی و د اخلی کشورهای عضو بود. کارشناس ارشد مطالعات اروپا گفت حرکت گام به گام اروپا برای دستیابی به وحدت، به معنای تمایل دائمی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در دستیابی به وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پایدار و در راستای حکمرانی، ساست و دوستی است.

محور مطالعات جامعه شناسی،  محور نشست نهم بود که در  تالار آینه برگزار شد.

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش:

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش پیرامون موضوع " حکمرانی خوب در ایران : از آرمانشهر تا واقعیت " سخن گفت. استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج گفت، در فرهنگ کهن ما تلاش برای ساختن جامعه آرمانی دیده می شود و تمامی دستورالعمل¬های حکومتی از حد آئین نامه های شعارگونه فراتر نمی رود که جنبه ادبی این نوشته ها بر صورت اجرایی آن برتری دارد. و از سویی دیگر جامعه بسته و محدود گذشته در مقایسه با دهکده جهانی امروز نوعی دیگر از حکمرانی را می طلبد. وی در پایان این پرسش را مطرح ساخت که آیا پس از تمامی مواعظ و نصایح که تنها به صورت اساسنامه هایی مطمئن باقی می ماند و هیچ گاه اجرایی نمی شوند، راهی به صورت جامعه آرمانی گشوده خواهد شد ؟

دکتر حاکم قاسمی:

دکتر حاکم قاسمی پیرامون "موانع شکل‌گیری سیاست دوستی در خاورمیانه" سخن گفت. مطالعات نشان می‌دهد که عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی که محیط عمل دولت‌ها را فراهم می‌کنند از یک‌سو، و ساختار منطقه‌ای و اعمال نفوذ قدرت‌های مداخله‌گر در این منطقه از سوی دیگر، زمینه شکل‌گیری خصومت‌ها در خاورمیانه را فراهم ساخته و مانع شکل‌گیری سیاست دوستی در این منطقه شده است. عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی زمینه‌های بروز اختلاف و شکاف در منطقه و در بین دولت‌ها را فراهم آورده و ساختارهای منطقه‌ای موجب تثبیت، تدوام و نهادینه شدن این اختلافات و شکاف‌ها شده است. از سوی دیگر مداخله قدرت‌های ذی‌نفوذ در منطقه با عمیق ساختن این اختلافات و شکاف‌ها و تأثیرگذاری بر مناسبات منطقه‌ای موجب تشدید خصومت‌ها در خاورمیانه شده است.

علیرضا باقری رسایی:

سخنرانی دیگر این نشست متعلق به یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد با موضوع " ظرفیت های فرهنگ مشتری مداری و حکمرانی خوب در ایران " بود. باقری رسایی در ابتدا گفت " فرهنگ مشتری مداری " در عنوان های نظری و عملی با مفهوم " دوستی " هم بسته است و دوستی به عنوان مهم ترین مفهوم مشتری مداری در بستر اقتصادی، نیازمند تعاملات سازنده در عرصه های اقتصادی داخلی و خارجی است. درواقع یکی از اقدامات ممکن از سوی دولت ها، برای رسیدن به حکمرانی خوب و یا ارتقا آن، برقراری روابط دوستانه و سازنده با کشورهای دیگر است. وی براین عقیده بود که با شناخت ظرفیت های فرهنگ مشتری مداری از جمله برقراری یا افزایش روابط دوستانه با کشورهای همسایه، به ویژه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، و همچنین آزادی سازی تجاری و سیاستگذاری در مورد آنها می توان به حکمرانی خوب دست یافت.

دکتر محمد کاظم سجاپور: روابط  " ویژه " و یا دوستی " ویژه " یکی از این حوزه های مفهومی و عملیاتی در عرصه روابط دیپلماتیک می باشد.

محور نشست دهم، مطالعات بین المللی بود که سخنران اول این نشست دکتر سید محمد کاظم سجادپور بود. موضوعی دکتر سجادپور در رابطه با آن صحبت کرد " دوستی های ویژه دیپلماتیک دو جانبه: موارد دوستی ویژه آمریکا و انگلیس و آمریکا و اسرائیل " بود. دکتر سجادپور سخنان خود را این چنین آغاز کرد که روابط  " ویژه " و یا دوستی " ویژه " یکی از این حوزه های مفهومی و عملیاتی در عرصه روابط دیپلماتیک می باشد.

دانشیار دانشگاه وزارت امورخارجه در  ادامه این پرسش را مطرح ساخت که دوستی ویژه دوجانبه دیپلماتیک چگونه قابل تحلیل است؟ برای پاسخ به این پرسش، باید رابطه دوستی و دیپلماسی مورد علاقه قرار گیرد.و پس از آن دوستی های ویژه دوجانبه در کانون توجه واقع شود. و در آخر با مقایسه دو مورد روابط ویژه آمریکا و انگلیس و امریکا مورد توجه قرار گیرد. وی در مورد این  مقایسه و مطالعه تطبیقی و چارچوب مفهومی گفت که با بررسی آن روشن می گردد که دوستی های ویژه بر بستر¬ی از مناسبات تاریخی و فرهنگی شکل می¬گیرد ولی فراتر از این مناسبات، ماهیت سیاست داخلی و گفتمان های سیاست خارجی نخبگان در پردازش، حفظ و توسعه نقش بسزایی داند.

دکتر حسین سلیمی: جامعه¬ی مدنی جهانی نوع جدیدی از رژیم های بین¬المللی را به وجود آورده و یا رژیم¬های موجود را تقویت کرده است و از این طریق گونه¬ای ا ز حکمرانی را در عرصه¬ی جهانی را رقم زده است.

سخنران دیگر نشست مطالعات بین المللی دکتر حسین سلیمی بود. دانشیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی سخنرانی خود را تحت عنوان " جامعه ی مدنی جهانی و معیارهای حکمرانی" ارائه داد. وی با طرح دو پرسش در رابطه با تاثیر جامعه¬ی مدنی جهانی برحکمرانی سخنان خود را آغاز کرد. سوال اول را این سوال دانست که آیا جامعه مدنی جهانی، به تدریج به گونه ای از حکمرانی جهانی شکل می دهد ؟ پرسش دوم: آیا جامعه مدنی جهانی موجب پیدایش معیارهای جهانی برای حکمرانی در درون کشورها خواهد شد ؟ وی در پایان گفت که جامعه¬ی مدنی جهانی نوع جدیدی از رژیم های بین¬المللی را به وجود آورده و یا رژیم¬های موجود را تقویت کرده است و از این طریق گونه¬ای ا ز حکمرانی را در عرصه¬ی جهانی به وجود آورده اند.  و در رابطه با عرصه¬ی داخلی کشورها نیز جامعه¬ی مدنی جهانی، استانداردها و نگرش¬هایی را پدید آورده است که به تدریج در حال جهان شمولی است و نوع و شیوه ی حکمرانی در اکثر کشورها جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است.

دکتر قدیر نصری:

دکتر قدیر نصری آخرین سخنرانی این نشست را با عنوان " ماهیت دوستی در سه پارادایم فلسفی و دلالت های آن سه در حکمرانی " ارائه داد. استادیار دانشگاه خوارزمی، این چنین بیان داشت که هر یک از پارادایم¬های سه گانه فوق، روی یک متن کلاسیک تمرکز می نماید: اخلاق نیکوماخوس ارسطویی را مبنای پارادایم فضیلت گرایانه، رساله " در باب دوستی " سیسرون را مبنای تشریح پارادایم دوستی خدامحور و بالاخره کتاب لارنس بلوم با عنوان " دوستی، دگرخواهی و اخلاق " را مبنای پارادایم خود تحقق بخش قرار داده و در پس از آن به توضیح  دلالت های سیاسی آن می پردازد. وی در ادامه این چنین بیان داشت که در دوستی مبتنی بر عاطفه،‌ به واسطه تحول پذیری طبیعی عواطف و هیجانات، ابراز دوستی و تداوم آن دچار فراز و فرودی غیرقابل پیش بینی است. در دوستی دین پایه هم می توان انتظار پر دامنه و عمیقی از هواداری و تعهد را یافت که در قالب آن، انسان ها با مقیاس اشتراک در اصول به طیفی از دوستان، بی طرفان و دشمنان تقسیم می شوند. در دوستی فکری، آنچه مایه طراوت و تازگی دوستی است عبارت است از رشد ذهنی و غنی کردن ذخیره مشترک ایده ها. این قاعده، با ظرافت هایی به ساحت گروهی و ملی هم قابل تعمیم است که فقط یکی از تجلیات عینی آن را می توان در اخلاق گرایی، بنیادگرایی و مواجهه مدنی ملاحظه کرد.

نشست پایانی این همایش، در تالار حافظ با محوریت مطالعات اسلامی انجام گرفت.

دکتر عبدالامیر نبوی:

یکی از سخنران این نشست دکتر عبدالامیر نبوی بود، که در رابطه با " اسلام گرایان و سیاست دوستی " به سخنرانی پرداخت. وی بدوا این پرسش را مطرح ساخت که آیا تفسیر اسلام گرایان از متون دینی و رابطه ای که میان فرد باورمند با سایر انسان¬ها در یک جامعه ترسیم می کنند، از ظرفیت لازم برای دستیابی به مفهوم ( نظری ) یا وضعیتی ( عینی ) مشابه موضوع دوستی برخوردار است ؟ استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در پاسخ به پرسش مطرح شده این چنین اظهار داشت که اسلام گرایان رادیکال با تاکید برتمایز عقیدتی و نیز تقدیس جامعه ای یک دست که کناره گیری یا جنگ و نزاع  ـ در چارچوب اصول هجرت وجهاد ـ مقدمه تحقق آن است، در عمل بر مرزبندی و افتراق تکیه دارند. دوستی، در این چشم انداز، مرحله " پس از " اثبات اشتراک در باور یک جامعه است. در عین حال، اسلام گرایان میانه رو با پذیرش اولیه تفاوت ها و تلاش برای رسیدن به وضعیتی آرمانی که اصل دعوت و موعظه حسنه مسیر آن را هموار می کند، رویکردی انسان دوستانه پیدا می کنند. هرچند اسلام گرایان میانه رو گفتگو را مبنای این رویکرد و خود را متعهد به لوازم آن می دانند، به نظر می رسد گذر از انسان دوستی <

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: